Warszawa, 28.11.2022 r.
Odpowiadając na wiadomość dotyczącą m.in. dokumentowania kwalifikacji zawodowych kandydatów na stanowisko dyrektora instytucji kultury, jak również „możliwości zmiany treści świadectwa pracy”, wyjaśniam jak następuje.
Dowodem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe kandydatów na stanowisko dyrektora instytucji kultury może być nie tylko świadectwo pracy, ale np. zaświadczenie, umowa, itd. Naczelny Sąd Administracyjny w jednym z orzeczeń wskazał, że „(…) przy określaniu kryteriów, jakie musi spełniać kandydat na dyrektora samorządowej jednostki organizacyjnej, należy mieć na względzie to, że dokumentowanie stażu zawodowego i związanych z nim kwalifikacji nie może być opierane wyłącznie na świadectwach pracy i zaświadczeniach z aktualnego miejsca pracy”.[1] W innym wyroku NSA stwierdził, że „Okoliczność braku wskazania przez prawodawcę w ustawie z 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz rozporządzeniu z dnia 12 kwietnia 2019 r. w sprawie konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury (Dz. U. z 2019 r. poz. 724) szczegółowych kryteriów, jakie powinien spełniać kandydat na dyrektora instytucji kultury nie oznacza automatycznie, że organizator konkursu ma w tym zakresie niczym nieograniczoną dowolność. (…) Ograniczenie możliwości dokumentowania kwalifikacji zawodowych kandydatów na stanowisko dyrektora samorządowej instytucji kultury wyłącznie do świadectwa pracy stanowi naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu, o której mowa w art. 183a k.p”[2]. Przeciwna argumentacja niż powołana w ww. orzeczeniach prowadziłaby do wykluczenia z konkursu m.in. kandydatów posiadających doświadczenie zdobyte w oparciu o umowy cywilnoprawne.
Odnosząc się do kwestii sprostowania świadectwa pracy wskazuję, że zgodnie z art. 97 § 21 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2022 r. poz.1510 t.j.), dalej: „k.p.”, pracownik może w ciągu 14 dni od otrzymania świadectwa pracy wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy.
W razie nieuwzględnienia wniosku pracownikowi przysługuje, w ciągu 14 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy, prawo wystąpienia z żądaniem jego sprostowania do sądu pracy. W przypadku niezawiadomienia przez pracodawcę o odmowie sprostowania świadectwa pracy, żądanie sprostowania świadectwa pracy wnosi się do sądu pracy.
W przypadku, gdy pracownik zauważy nieprawidłowości w treści świadectwa pracy już po upływie 14 dni od dnia wydania świadectwa pracy również może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o jego sprostowanie[3], przy czym pracodawca nie ma obowiązku jego uwzględnienia.
Kodeks pracy przewiduje, w przypadku niesprostowania przez pracodawcę świadectwa pracy, prawo pracownika do wystąpienia do sądu pracy z żądaniem zobowiązania pracodawcy do sprostowania świadectwa pracy. Natomiast w przypadku, jeżeli pracodawca nie istnieje albo z innych przyczyn wytoczenie przeciwko niemu powództwa o zobowiązanie pracodawcy do sprostowania świadectwa pracy jest niemożliwe, pracownikowi przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem ustalenia uprawnienia do otrzymania sprostowanego świadectwa pracy (art. 97¹ § 1 i 2 k.p. w zw. z art. 97¹ § 4 kodeksu pracy).
Z żądaniami tymi można wystąpić w każdym czasie przed upływem trzyletniego terminu przedawnienia.
Zdaniem Sądu Najwyższego w ramach ogólnego obowiązku pracodawcy dbania o dobro pracownika (a co najmniej respektowania tego dobra) „mieści się między innymi jego powinność dostarczania pracownikowi informacji i dokumentów (świadectwa pracy, zaświadczeń o stażu pracy itp.) istotnych z punktu widzenia realizacji stosunku pracy, a nawet szerzej (np. gdy idzie o zaświadczenie o zarobkach potrzebne dla realizacji uprawnień poza zakładem pracy)”[4]. Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że pracownik może dochodzić przed sądem pracy nakazania udzielenia informacji mających istotne znaczenie dla jego sytuacji pracowniczej. Brak przepisu prawnego regulującego kwestię wydawania przedmiotowych zaświadczeń nie oznacza więc braku obowiązku pracodawcy wydania w uzasadnionych, konkretnych przypadkach takich dokumentów.
Magdalena Kossakowska
radca prawny
[1] wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 maja 2015 r., II OSK 2429/13.
[2] wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 września 2020 r., II OSK 1239/20.
[4] postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 września 1999 r., I PKN 331/99.
