W odpowiedzi na pytanie dot. funkcjonowania w jednej instytucji kultury dwóch związków zawodowych, gdy ich współpraca nie jest poprawna, wyjaśniam jak następuje.
Działające w instytucji kultury organizacje związkowe mogą rozważyć opracowanie i zawarcie z pracodawcą dokumentu określającego zasady współdziałania (porozumienie o współpracy). Dokument taki może zawierać m.in. zapisy o zasadach zajmowania wspólnego stanowiska w przypadku, gdy w zakładzie pracy działa więcej niż jedna organizacja związkowa, a także określać szereg innych kwestii, jak np.: zasady przekazywania opinii, organizacji spotkań, zasady udzielania zwolnień na wykonywanie doraźnych czynności. Podpisanie i respektowanie takiego dokumentu mogłoby w mojej ocenie uprościć działanie dwóch związków zawodowych w jednej organizacji.
Należy mieć na względzie, że zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 854 t.j., dalej: u.z.z.) jeżeli u pracodawcy działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa, każda z nich broni praw i reprezentuje interesy swoich członków. Osoba wykonująca pracę zarobkową niezrzeszona w związku zawodowym ma prawo do obrony swoich praw na zasadach dotyczących osób wykonujących pracę zarobkową będących członkami związku, jeżeli wybrana przez nią zakładowa organizacja związkowa wyrazi zgodę na obronę jej praw (ust. 2 art. 30 u.z.z.).
W myśl art. 30 ust. 4 u.z.z. w sprawach dotyczących zbiorowych praw i interesów osób wykonujących pracę zarobkową zakładowe organizacje związkowe mogą tworzyć wspólną reprezentację związkową.
W sprawach wymagających zawarcia porozumienia lub uzgodnienia stanowiska z zakładowymi organizacjami związkowymi organizacje te przedstawiają wspólnie uzgodnione stanowisko. Sposób ustalania i przedstawiania tego stanowiska przez wyłonioną do tych spraw wspólną reprezentację związkową określa porozumienie zawarte przez organizacje związkowe.
Jeżeli w sprawie ustalenia: regulaminu wynagradzania, regulaminów nagród i premiowania, regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, planu urlopów lub regulaminu pracy, okresu rozliczeniowego, o którym mowa w art. 135 § 2 i 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, wykazu prac, o którym mowa w art. 1517 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, indywidualnego rozkładu czasu pracy, o którym mowa w art. 8 ust. 2-4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców – organizacje związkowe albo reprezentatywne organizacje związkowe w rozumieniu art. 25³ ust. 1 lub 2, z których każda zrzesza co najmniej 5% pracowników zatrudnionych u pracodawcy, nie przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska w terminie 30 dni od dnia przekazania im przez pracodawcę tego dokumentu, decyzje w sprawie jego ustalenia podejmuje pracodawca, po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji związkowych.
Magdalena Kossakowska
radca prawny
