Płaca minimalna to ustalone najniższe wynagrodzenie, jakie pracodawca musi wypłacić pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę. Wynagrodzenie poniżej płacy minimalnej jest naruszeniem praw pracowniczych.
Od 1 stycznia 2023 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie do 3490 zł. brutto, a stawka godzinowa wyniesie 22,80 zł. To pierwsza w 2023 r. podwyżka płacy minimalnej, a kolejną zaplanowano na lipiec. Od 1 lipca 2023 r. świadczenia wyniosą 3600 zł. brutto, a minimalna stawka godzinowa wzrośnie do 23,50 zł.
Zgodnie z ustawą o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, jeżeli prognozowany na następny rok wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem wynosi co najmniej 105 procent ustala się dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz minimalnej stawki godzinowej: od 1 stycznia i od 1 lipca.
Od nowego roku, wraz z płacą minimalną, wzrosną też inne świadczenia obliczane na jej podstawie, m.in. dodatek za pracę w nocy, wynagrodzenie za przestój, odprawa z tytułu zwolnień grupowych.
Ustalając wysokość wynagrodzenia uwzględnia się przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych, obejmujące:
- Wynagrodzenie zasadnicze w formie czasowej, akordowej, prowizyjnej i innej;
- Inne dodatki (dodatkowe wynagrodzenia) niż dodatki za staż pracy – za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki pracy;
- Premie i nagrody regulaminowe i uznaniowe;
- Dopłaty (dodatki) wyrównawcze (np. wyrównanie do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę);
- Wynagrodzenia dodatkowe za prace wykonywane w ramach obowiązującego wymiaru czasu pracy, lecz nie wynikające z zakresu czynności;
- Wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy, wypłacane ze środków pracodawców (wynagrodzenia za urlopy wypoczynkowe i dla poratowania zdrowia, za czas niezdolności do pracy wskutek choroby, za czas przestoju nie zawinionego przez pracownika i inne);
- Ekwiwalenty pieniężne za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i inne;
- Uposażenia posłów i senatorów wraz z uposażeniem dodatkowym;
- Świadczenia o charakterze deputatowym (wartość świadczeń w części nieopłaconej przez pracownika) lub ekwiwalenty pieniężne (np. dopłaty węglowe, energetyczne, środków spożywczych), a także ekwiwalenty za umundurowanie jeśli obowiązek jego noszenia wynika z obowiązujących ustaw;
- Świadczenia odszkodowawcze (w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia), dodatek wyrównawczy wypłacany pracownikom, których wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
Przy obliczaniu wysokości minimalnego wynagrodzenia pracownika nie uwzględnia się:
- Nagrody jubileuszowej;
- Odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy;
- Wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych;
- Dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej;
- Dodatku za staż pracy.
Do wynagrodzeń osobowych nie zalicza się wynagrodzeń z tytułu rozporządzania przez pracowników prawami autorskimi do utworów stworzonych w ramach stosunków pracy.
