Warszawa, 28.11.2022 r.
W odpowiedzi na pytanie dotyczące problemów, z jakimi zmaga się Zarząd Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej działającej w Muzeum, wyjaśniam jak następuje.
Zasady organizowania i działania kas określa ustawa z 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych (Dz.U. poz. 1666), dalej: „ustawa”. W myśl art. 6 ust. 1 ustawy pracodawca świadczy KZP pomoc w zakresie:
1) udostępniania pomieszczeń biurowych;
2) udostępniania odpowiednio zabezpieczonego miejsca na przechowywanie gotówki;
3) transportu gotówki do banku i z banku, jeśli pracodawca prowadzi obrót gotówkowy;
4) udzielania informacji umożliwiających dokonanie weryfikacji, czy określona osoba spełnia warunki, o których mowa w art. 7 ust. 1 oraz art. 35 ust. 4 pkt 1-3;
5) prowadzenia rachunkowości, obsługi kasowej i prawnej;
6) dokonywania na rzecz KZP potrąceń wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek na listach płac, listach wypłat i zasiłków, a w przypadku braku możliwości dokonania takiego potrącenia – informuje o tym zarząd;
7) niezwłocznego odprowadzania wpłat wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek na rachunek płatniczy KZP;
8) przekazywania przez zarząd członkom KZP informacji o stanie ich wkładów członkowskich i zadłużenia.
Szczegółowe warunki świadczenia pomocy, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy, określa umowa zawarta między pracodawcą a KZP.
Jak wynika z powyższego, jednym z obowiązków pracodawcy, u którego działa KZP jest zapewnienie obsługi prawnej, która ma zagwarantować bezpieczeństwo prawne KZP w bieżącej działalności poprzez m.in. opiniowanie projektów umów, czy sporządzanie opinii prawnych.
Z §4 „Umowy w sprawie udzielania pomocy organizacyjno-prawnej oraz obsługi finansowo-księgowej w Międzymuzealnej Kasie Zapomogowo Pożyczkowej przy Muzeum ……..”, dalej: „Umowa” wynika, że „Pracodawca ponosi koszty obsługi MKZP, zatrudnia pracowników wykonujących czynności na rzecz MKZP, określa zasady ich wynagradzania i warunki pracy”. W myśl §5 ww. Umowy „Za ewentualne szkody i straty powstałe w majątku MKZP, na skutek niewłaściwej pracy pracowników obsługujących MKZP odpowiedzialność ponosi Pracodawca”. Zgodnie z §6 ww. umowy „Koszty działania MKZP, wynikające ze świadczonej przez pracodawcę pomocy określonej w §2 ust. 1-8, oraz §3 ust. 1-3 będą ponoszone przez Pracodawcę proporcjonalnie do liczby członków Kasy będących pracownikami Muzeum.
Odnosząc się do powyższego, należy wskazać, że to pracodawca jest obowiązany do rzetelnego wykonywania nałożonych na niego przez ustawę obowiązków wobec KZP. Pracodawca, który zaniecha zatrudnienia osób do obsługi KZP naraża się na odpowiedzialność za wszelkie nieprawidłowości powstałe w KZP, w tym w przypadku braku zapewnienia obsługi prawnej.
Przedstawiona Umowa w §4 odwołuje się wprost do „zatrudniania pracowników”, w związku z czym mógłby powstać problem w przypadku potrzeby zatrudnienia osób wykonujących czynności na rzecz MKZP w oparciu o umowę cywilnoprawną. Odnosząc się do kolejnej kwestii należy wskazać, że radcowie prawni podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych na zasadach określonych w ustawie o radcach prawnych. Wobec tego należałoby rozważyć modyfikację §5 Umowy.
Ponadto, należy wskazać, że do międzyzakładowej KZP ustawa nakazuje stosować odpowiednio przepisy dotyczące KZP. Jeżeli umowa zawarta między pracodawcami nie stanowi inaczej koszty działania międzyzakładowej KZP, wynikające ze świadczonej przez pracodawcę pomocy określonej w art. 6 ust. 1 ustawy, ponoszą pracodawcy, u których ona działa, proporcjonalnie do liczby członków międzyzakładowej KZP u każdego z tych pracodawców.
Reasumując, należałoby rozważyć zmianę wskazanych przepisów obowiązującej „Umowy w sprawie udzielania pomocy organizacyjno-prawnej oraz obsługi finansowo-księgowej Międzymuzealnej Kasie Zapomogowo Pożyczkowej przy Muzeum”.
Magdalena Kossakowska
radca prawny
